Omdat ik spoedig jarig zou zijn kocht ik onlangs bij de drogist een Nederlandse uitvoering op cd van de Johannes Passion van J.S. Bach. In een oud boekje, dat ooit nog van mijn vader was, had ik inmiddels gelezen dat de Matthaeus Passion veelal gevoeliger, dieper en grootser wordt gevonden dan de JP. Toch kan de JP om geheel andere andere redenen bekoren. Het is niet alleen korter dan zijn meer bekende tegenhanger, maar het bezit ook een directheid die verfrissend aandoet. Het eigen karakter van de JP wordt wel verklaard uit de omstandigheden dat het door Bach op jongere leeftijd werd geschreven en dat het uitgangsgegeven andere eisen stelt. Maar of daar dan alles mee is gezegd betwijfel ik. In een recent interview naar aanleiding van haar eigen Johannes Passion merkte Sofia Goebaidoelina op dat het in het Johannesevangelie gaat om de verticale lijn tussen de mens en iets hogers. Dit omschrijft in feite perfect de religieuze houding van Bach zoals die in veel van zijn werken - niet enkel de godsdienstige - tot uitdrukking komt.

Ook het ontstaan van de JP kan als kenmerkend voor Bachs persoonlijkheid worden gezien (wie daar betekenis aan hecht: Bach werd geboren onder het teken Ram). Met het doel het cantorschap in Leipzig te verwerven voltooide hij het werk, inclusief de tekst en het uitschrijven van de stemmen, in ongeveer zes weken tijd. Het werd toen ook meteen ingestudeerd en uitgevoerd.

Voor de beoordeling of een uitvoering van een muziekstuk geslaagd is kunnen verschillende maatstaven worden gehanteerd. Voor mijzelf is van belang of ik van een uitvoering kan genieten. De desbetreffende cd voldoet in dit opzicht, al is er wel een enkele aanmerking te maken. Het tempo had soms misschien een fractie hoger gekund en wat stoort is dat de evangelist Juden eerst als ‘juuden’ uitspreekt om het vervolgens correct te doen (cd 1;10). Een eind verder treedt dezelfde fout op (24) en daarna is er geen houden meer aan: Pilatus en Jezus gaan met hem mee (26), en ten slotte ook het koor (cd 2).

Maar aan de luistervreugde doet dat weinig af. Bachs Johannes Passie is hier duidelijk met liefde vertolkt en dat zou de grote man in ieder geval plezier hebben gedaan.