Geachte muziekliefhebbers,
Reeds jaren geleden stuitte ik op de meest muzikale kernvraag aller vragen: wat is muzikaliteit? Concreet werd ik geconfronteerd met leerlingen die mij de vraag stelden wat muzikaliteit is. De vraag: wat is muzikaliteit ging feitelijk over een sub-vraag: wat is een muzikale interpretatie? Of, wanneer is mijn interpretatie of voordracht muzikaal? Dit soort vragen is voor mij een startpunt geweest om het verschijnsel van de muzikaliteit binnen te dringen. Ik heb zelfs een enquete verspreid onder gerenommeerde musici en muziekstudenten. Wat is eigenlijk wel wist was het volgende. Niemand weet wat muzikaliteit is, nagenoeg niemand houdt zich met de vraag bezig doch iedereen heeft wel een mening, dwz. een vage intuitie. Het is echter uitermate vreemd dat musici niet weten wat muzikaliteit is, of hoe het werkt, of in hoeverre het objectief is, enz. Ik ben reeds jaren met het onderwerp bezig en ik heb delen van het vraagstuk kunnen oplossen. Er zijn meerdere vragen te stellen over muzikaliteit. Bv. zijn de interpretaties van iemand als Glenn Gould muzikaal? Of die van andere grote interpreten? Zo ja, waarom??
Zijn alle meningen over muzikaliteit solipsistisch of geheimzinnig esoterisch? Als blijkt dat we niet kunnen uitleggen wat muzikaliteit is, berust dan niet elke mening van elke interpreet over muzikaliteit - dus ook docent - op zelfbedrog? Zijn masterclasses, concoursen e.d. dan niet meer dan pure koketterie? Leerlingen en studenten worstelen met hun muzikalitiet en terecht. Stelling: geen uitvoering is muzikaal als niemand kan zeggen wat het is.
Teun van de Steeg. musicus en filosoof.